Από: Δημήτρης Μαριδάκης
Δημοσιεύθηκε στις: 21-11-2011 στα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ
«Δεκαετία του ’50, με ανοιχτές ακόμη τις πληγές του Εμφυλίου και χιλιάδες μετανάστες στοιβαγμένους στα τρένα της ξενιτιάς. Τρεις άνθρωποι, άγνωστοι μεταξύ τους, ρίχνονται στις φυλακές μελλοθανάτων στο Καλάμι των Χανίων: Ενας πολιτικός κρατούμενος και δύο καταδικασμένοι σε θάνατο για φόνους, τους οποίους αρνούνται ότι έχουν διαπράξει. Οι ιστορίες τους… θυμίζουν λεπτά νήματα, αδιόρατους μίτους που ενώνονται, περιπλέκονται και χωρίζουν, άλλοτε οδηγώντας στο φως και άλλοτε στο σκοτάδι».
Ο συγγραφέας και πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Γιάννης Φίλης, στο τελευταίο του βιβλίο, που φέρει τον τίτλο «Η δικαίωση» (εκδ. Μελάνι) -το οποίο παρουσιάστηκε προχθές στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου «Χρυσόστομος», σε εκδήλωση που διοργάνωσαν το Πολυτεχνείο Κρήτης και ο Φιλολογικός Σύλλογος- στρέφει το βλέμμα του στην πρόσφατη ελληνική ιστορία «παντρεύοντας» αληθινά γεγονότα από τις ζωές τριών ανθρώπων που φυλακίστηκαν στο Ιτζεδίν με μυθιστορηματικά στοιχεία.
«Είναι ιστορίες βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα και αληθινά πρόσωπα. Είναι οι τραγικές υποθέσεις τριών ανθρώπων που ήταν αθώοι και οι δύο από τους τρεις εκτελέστηκαν στις φυλακές στο Καλάμι», ανέφερε ο κ. Φίλης, μιλώντας στους δημοσιογράφους λίγο πριν την έναρξη της εκδήλωσης.
Στο ερώτημα τι τον ώθησε να γράψει το συγκεκριμένο βιβλίο σημείωσε: «Το σπίτι μου είναι ακριβώς απέναντι από τις φυλακές και μου έκανε πάντα εντύπωση αυτό το κτήριο και ότι αποτελούσε ταυτόχρονα χώρο εκτελέσεων. Ταυτόχρονα διαπίστωσα ότι υπήρχε ένας συγγενής της μάνας μου που είχε εμπλακεί σε κάποια σχετική υπόθεση την εποχή της αντίστασης και του εμφυλίου πολέμου και έτσι αποφάσισα να δημιουργήσω μια ιστορία με αυτούς τους τρεις ανθρώπους. Βεβαίως υπάρχουν μυθιστορηματικά στοιχεία, αλλά τα γεγονότα είναι αληθινά κατά βάση και στο τέλος μόνο ένας από τους τρεις δικαιώνεται, ενώ οι άλλοι δύο, δυστυχώς, εκτελέστηκαν».
Η μυθοπλασία με την ιστορία διαπλέκονται στο βιβλίο γεγονός που, όπως υπογράμμισε ο συγγραφέας, απαιτεί αρκετή έρευνα και μελέτη, ώστε το σκηνικό μέσα στο οποίο διαδραματίζεται η ιστορία να είναι ρεαλιστικό.
«Βεβαίως χρειάστηκε πολλή έρευνα. Μέχρι και συνεντεύξεις πήρα από πρώην δεσμοφύλακες και διευθυντή φυλακών. Παράλληλα, έψαξα σε πολλά αρχεία σχετικά με το Ιτζεδίν και με βοήθησαν πολλοί άνθρωποι όπως και ο Ναύσταθμος. Επίσης ερεύνησα αρχεία για την κατοχή και την εισβολή των Ιταλών, αλλά και αρχεία από πραγματικές δίκες που έγιναν μετά την αποχώρηση των Γερμανών και οι οποίες ήταν δίκες 'αστραπή' και αφορούσαν δωσιλόγους, τους οποίους συνήθως τα δικαστήρια τους αθώωναν», τόνισε ο κ. Φίλης και πρόσθεσε: «Σίγουρα δεν κάνει κανείς ιστορία όταν γράφει μυθιστόρημα, όμως, δεν μπορεί να αγνοήσει την ιστορία και την πραγματικότητα. Η λογοτεχνία σου επιτρέπει να φτιάξεις κάποια πράγματα που δεν ταιριάζουν. Να ανασκευάσεις δηλαδή κάπως την πραγματικότητα ή την ιστορία και τη ζωή».
Κλείνοντας τη σύντομη συνομιλία μας με τον συγγραφέα τον ρωτήσαμε για το αίτημα που υπάρχει το Ιτζεδίν να βγει από την εγκατάλειψη που έχει περιπέσει και να λειτουργήσει ως επισκέψιμος χώρος ιστορικής μνήμης.
«Το Ιτζεδίν θα πρέπει να γίνει τόπος ιστορικής μνήμης. Σκεφτείτε ότι εκεί φυλακίστηκε και ο Βενιζέλος ακόμα. Ηταν φυλακή είτε πολιτικών κρατουμένων είτε βαρυποινιτών. Είναι η ιστορία μας και η ιστορία της νεότερης Ελλάδας σε κάποιο βαθμό. Και μόνο το γεγονός ότι εκεί έκανε ο Βενιζέλος είναι αρκετό για να πρέπει να συντηρηθεί το μέρος».