SINGLE ARTICLE VIEW

Το κλίμα και η βιοποικιλότητα στο μεγάλο σταυροδρόμι

Χανιώτικα Νέα 7.07.2021
 

Στις 29 Ιουνίου το θερμόμετρο έσπασε το ρεκόρ καταγεγραμμένης θερμοκρασίας στο Λίτον της Βρετανικής Κολομβίας του Καναδά δείχνοντας 49,6οC. Κατά εκτιμήσεις, έως και πεντακόσιοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τον καύσωνα. Στη χώρα μας η θερμοκρασία σε αρκετά μέρη την 1η Ιουλίου έφτασε τους 44οC. Προ ημερών επιβεβαιώθηκε από τον ΟΗΕ ότι πέρυσι η θερμοκρασία στην Ανταρκτική σημείωσε ρεκόρ φτάνοντας τους 18,3οC. Και τα τρία αυτά συμβάντα είναι συμπτώματα της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Τον Ιούνιο πέρασε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρόταση μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μέχρι το 2030 κατά 55% σε σχέση με το 1990. Η Αριστερά που είχε προτείνει περικοπές κατά 70% καταψήφισε τον νόμο επειδή είναι ανεπαρκής για τη συγκράτηση της θερμοκρασίας στον 1,5οC πάνω από την προβιομηχανική εποχή. Πράγματι οι περικοπές που ψηφίστηκαν είναι ανεπαρκείς αλλά ακόμη και αυτές συχνά μένουν στα χαρτιά.

Στα τέλη Ιουνίου διέρρευσε μία πρόταση της ΕΕ για τις περικοπές εκπομπών από τα πλοία. Η πρόταση μιλούσε για τη χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου ως καυσίμου αντί του συνήθους βαρέος πετρελαίου. Το φυσικό αέριο θεωρείται “καθαρό καύσιμο” αλλά στην πραγματικότητα η πρόταση της ΕΕ συνιστά υπόδειγμα πράσινου ξεπλύματος. Το υγροποιημένο αέριο ρυπαίνει περισσότερο από το βαρύ πετρέλαιο. Ο κύκλος ζωής του υγροποιημένου αερίου από την εξόρυξη έως την κατανάλωση σε συνδυασμό με τις διαφυγές και διαρροές μεθανίου, το οποίο είναι βασικό του συστατικό, επιβαρύνουν το κλίμα περισσότερο από τα συνήθη καύσιμα. Το μεθάνιο είναι περίπου 85 φορές ισχυρότερο αέριο θερμοκηπίου από το διοξείδιο του άνθρακα σε ορίζοντα 20ετίας. Οι μηχανές των πλοίων έχουν χαμηλή συμπίεση και αυτό συμβάλλει στη διαφυγή μεθανίου. Κατά το γνωστό κλισέ, ο διάβολος βρίσκεται στις λεπτομέρειες.

Και επειδή ο λόγος είναι για το φυσικό αέριο, προ ημερών άναψε μια τεράστια φωτιά πάνω στα νερά του κόλπου του Μεξικού. Η ανάφλεξη προκλήθηκε από διαρροή αερίου από υποθαλάσσιο αγωγό, σαν αυτόν που σχεδιάζει η ελληνική κυβέρνηση να περάσει στις ελληνικές θάλασσες σε συνεργασία με το Ισραήλ και την Κύπρο. Καθώς έγραψαν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης, ο στρόβιλος της φωτιάς δημιούργησε “μια βιβλική σκηνή που τη συνέκριναν με τη Μόρντορ, την ηφαιστειακή κόλαση από τον ‘Άρχοντα των Δαχτυλιδιών’ “.

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει δεσμευτεί να περικόψει τις εκπομπές του κατά 78% μέχρι το 2035. Η πολιτική περικοπών συνίσταται κυρίως από τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (τεχνολογία επί του παρόντος αμφίβολης αποτελεσματικότητας), την αλλαγή της δίαιτας, περικοπές σε πτήσεις, χρήση αντλιών θερμότητας στα σπίτια, και εισαγωγή ηλεκτρικών οχημάτων. Η Επιτροπή Μεταβολής του Κλίματος που συμβουλεύει τη βρετανική κυβέρνηση δημοσίευσε μια έκθεση τον Ιούνιο στην οποία διαπιστώνει ότι οι πολιτική της κυβέρνησης δεν είναι συμβατή με τις δεσμεύσεις της. Καθώς είπε ο Mike Childs της οργάνωσης Φίλοι της Γης: “Ο Μπόρις Τζόνσον, στηρίζοντας έργα νέων δρόμων, διαδρόμων αεροπλάνων και εξορύξεις φυσικού αερίου στο εξωτερικό, κινδυνεύει να γίνει αντικείμενο γέλιου στη σύνοδο του κλίματος του ΟΗΕ που θα φιλοξενήσει στη Γλασκόβη προς το τέλος του έτους”.

Οι δικοί μας ηγέτες δεν πάνε πίσω. Η Ελλάδα έχει καταδικαστεί επανειλημμένως στο παρελθόν από το Ευρωδικαστήριο επειδή αγνοεί σε μεγάλο βαθμό την προστασία της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων. Τον Δεκέμβριο 2020 καταδικάστηκε διότι δεν έλαβε μέτρα για την προστασία του 81,5% των προστατευόμενων οικοτόπων της, κάτι που έπρεπε να είχε κάνει από το 2012.

Φυσικά, οι περισσότεροι πολιτικοί σήμερα ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή και δηλώνουν με έμφαση ότι η αντιμετώπισή της είναι προτεραιότητα. Ταυτόχρονα χωρίζουν τις θάλασσές μας σε οικόπεδα εξορύξεων υδρογονανθράκων. Ου δύνασθε Θεώ δουλεύειν και μαμωνά.

Η προστασία της βιοποικιλότητας και η αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης είναι αλληλένδετα ζητήματα που επιβάλλεται να αντιμετωπισθούν ταυτόχρονα. Αυτό τονίστηκε σε έκθεση 50 κορυφαίων επιστημόνων τον Ιούνιο. Η υπερθέρμανση του κλίματος και η καταστροφή της βιοποικιλότητας που συντελούνται τώρα για χάρη της λεγόμενης ανάπτυξης, θέτουν σε κίνδυνο την τροφή, το νερό και τον καθαρό αέρα. Αν κάποιος θελήσει να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή μονοδιάστατα μέσω για παράδειγμα μονοκαλλιέργειας δέντρων που απορροφούν άνθρακα από την ατμόσφαιρα, δημιουργεί ένα περιβάλλον χωρίς βιοποικιλότητα. Καθώς είπε η καθηγήτρια Camille Parmesan του Πανεπιστημίου του Πλύμουθ, “Όταν πήγα για περίπατο σε μια φυτεία δάσους στην Αγγλία, συνάντησα ένα στείρο περιβάλλον – ένα μόνο είδος ξενικού δέντρου. Δεν υπήρχε τίποτα εκεί, ούτε έντομα, ούτε πουλιά, ούτε χαμηλή βλάστηση. Θα μπορούσες κάλλιστα να είχες χτίσει ένα οικοδόμημα από μπετόν”. Ο κόσμος είναι πιο περίπλοκος από των απλοποιημένο κόσμο της μονοδιάστατης ανάπτυξης.

Ο μικρός πλανήτης μας βρίσκεται σε πολύ κρίσιμη κατάσταση. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια για ημίμετρα και υποσχέσεις περικοπών αερίων θερμοκηπίου ή προστασίας της βιοποικιλότητας που ακυρώνονται από την πολιτική πραγματικότητα. Η αλαζονεία της εξουσίας δημιουργεί στους φορείς της την ψευδαίσθηση του αλάθητου και του ανίκητου. Καλό είναι να συλλογιστούν οι κυβερνώντες ότι όλοι είμαστε φτιαγμένοι από το ίδιο ευάλωτο βιολογικό υλικό και όλοι είμαστε κάτοικοι του ίδιου εύθραυστου οικοσυστήματος.